Dünya enerji devlerini bir araya getiren IICEC Uluslararası Enerji Forumu’nun açılışında konuşan Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti Dr. Fatih Birol:
“Dünyada Ucuz Enerji Dönemi Bitti, Sektörde Devletlerin Ağırlığı Artıyor”
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından bu yıl beşincisi düzenlenen IICEC Uluslararası Enerji Forumu, dünyada enerji sektörüne yön veren kamu ve özel sektör temsilcilerini İstanbul’da buluşturdu.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından geleneksel olarak gerçekleştirilen IICEC Uluslararası Enerji Forumu’nun beşincisi, Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ve IICEC Yönlendirme Kurulu Fahri Başkanı Dr. Fatih Birol’un ev sahipliğinde İstanbul Conrad Otel’de gerçekleşti.
Cumhurbaşkanı Gül’den mesaj: “Küresel dengeleri etkileyecek aktörlere dikkat”
Bu yıl ‘Küresel Enerji Yatırımları: Zorluklar ve Fırsatlar’ başlığıyla düzenlenen foruma bir mesaj gönderen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, enerjinin küresel dengelerini etkileyecek yeni aktörlerin altını çizdi:
“Türkiye’nin enerji talebinin 2023 yılında bugünkü değerinin iki katına çıkması beklenmektedir. Bu gerçekten hareketle hazırlanan Türkiye’nin çok boyutlu enerji stratejisi, enerji kaynaklarının ve güzergâhlarının çeşitlendirilmesini, yerli, yenilenebilir ve nükleer enerji kaynaklarının kullanımını desteklemeyi, ayrıca enerji verimliliğini artırmayı öngörmektedir. Orta Doğu, Rusya, Kafkasya, Orta Asya ve OPEC merkezli enerji üretiminin seyri, Irak gibi küresel enerji dengelerini etkileme potansiyeli bulunan aktörlerin yükselişi, Latin Amerika, Meksika, Çin ve Avustralya’da devasa rezervler bulunduğu tahmin edilen ‘kaya gazı’ çıkartma teknolojisinin nasıl gelişip yaygınlaşacağı gibi faktörlerin tüm bu gelişmelerle bir arada değerlendirilmesi, bütüncül bir enerji güvenliği tartışması bakımından elzemdir.”
Bakan Yıldız: “Türkiye’de enerji arz güvenliğiyle ilgili sıkıntı yok!”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da konuşmasında Avrupa’nın eksi büyümesine karşın Türkiye’nin 12 yıldır ciddi performans gösterdiğini belirterek, “Ülkemizde enerji arz güvenliğiyle ilgili sıkıntı yok. 2013 yılında 7.000 MW’ın üzerinde kurulu gücün devreye alındı, bu 13 ülkenin toplam kurulu gücüne denk geliyor” dedi.
Bakan Yıldız, “Türkiye’de özel sektörün büyümesini destekliyoruz. 12 yıl önce özel sektörün payı yüzde 32 iken, bugün kamunun payı bu düzeye geriledi” diye konuştu. Bakan Yıldız, Türkiye’nin enerji yol haritasını aynen uygulamaya devam ettiğini söyledi.
Hükümet olarak Türkiye’nin bölgesindeki gelişmeleri yakından takip ettiklerini vurgulayan Bakan Yıldız, coğrafyadan kaynaklanan avantajların iyi izlenmesi gerektiğini kaydetti.
Güler Sabancı: “IICEC, büyüyen etki alanı ve entelektüel liderliğiyle ‘kutup yıldızı’ rolünü artırarak sürdürecek”
Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, Türkiye’nin bölgesel ve küresel enerjideki rolünün arttığına ve İstanbul’un küresel enerjinin birleştiği noktada yer aldığına vurgu yaparak, IICEC’in ulusal ve uluslararası karar mercileri için interaktif bir şekilde görüş alışverişinde bulunabilecekleri seçkin bir platform sağladığını dile getirdi.
Sabancı, “Beş yıl önce IICEC’i kurmaya karar verdiğimizde, bölgesel ve küresel olarak enerji açısından daha iyi bir gelecek için enerji ve iklimle ilgili stratejilere katkıda bulunacak, küresel olarak tanınan bir merkez hayal etmiştik. İstanbul’da bu fikri uygulamaya almaktaki motivasyonumuz oldukça somut gerekçelere dayanmaktaydı. IICEC tarafından gerçeğe dönüştürülen bu üst düzey Hükümet, Sanayi ve Akademi Forumu, Türkiye’de ve bir bütün olarak bölgede enerji sektörü açısından benzersiz bir etkinliktir. IICEC’in büyüyen etki alanı ve entelektüel liderliğiyle ‘kutup yıldızı’ rolünün sürekli artış göstereceğine eminim” şeklinde konuştu.
Türkiye’nin enerji talebinin dünyadaki en yüksek büyüme hızlarından birine sahip olarak artmaya devam ettiğini kaydeden Sabancı, sözlerine şöyle devam etti: “Talepteki artışı güvenilir ve etkin bir şekilde karşılayabilmesi için Türkiye enerji sektörü, tüm segmentlerinde zamanında ve yeterli yatırımlara ihtiyaç duymaktadır. Son on yılda enerji sektöründeki olumlu çabalar ve politikalarla gerçeğe dönüşen istikrarlı ve güvenilir ortam, önemli uluslararası ve ulusal şirketlerin bu alanda ciddi yatırımlar yapmasını sağladı. Enerji sektörünün aktörleri olarak son derece hassas olmalıyız. Özellikle düzenleyici kurumların ve karar verici otoritelerin gerekli düzenlemeleri geciktirmeden hayata geçirmeleri, oluşturulan küresel güven ortamını bozmamaları adına hayati bir öneme sahiptir.”
Sabancı: “IICEC, enerji ithalatı faturasına ilişkin cari açığı azalmak için çalışıyor”
Sabancı, IICEC’in enerji ithalatı faturasına ilişkin cari açığı azaltmaya yönelik oldukça önemli bir politika üzerinde çalıştığını da açıkladı.
Rusya ve Ukrayna’da son zamanlarda meydana gelen gelişmelerin, enerji güvenliği konusunun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlattığını da dile getiren Güler Sabancı, “Son gelişmeler, Türkiye’nin bölgesel ve küresel enerji güvenliğine ne şekilde ek katkıda bulunabileceğini göstererek, Türkiye’nin komşuları, küresel stratejik müttefikleri ve ortakları açısından önemini bir kez daha teyit etti” dedi.
Dr. Fatih Birol: “2013 yılında küresel enerji yatırım tutarı 1,6 trilyon dolar oldu”
IICEC Yönlendirme Kurulu Fahri Başkanı ve Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti Dr. Fatih Birol ise bir birim enerji üretim maliyetinin son 10 yılda iki katına çıktığını belirterek, “Dünyada sadece petrolde değil, tüm diğer enerji kaynakları açısından ucuz enerji dönemi sona erdi” dedi.
Asya’da artan talebi karşılamaya, ABD’de kaya gazına, Avrupa’da ise yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımlar yapıldığını kaydeden Dr. Birol, jeopolitik gelişmeler, iklim değişikliğine uyum ve kamuoyunun yatırım kararları üzerindeki etkisi nedeniyle yatırımcıların işinin giderek zorlaştığını vurguladı.
Küresel enerji yatırımlarının son 10 yılda ciddi artış gösterdiğini ancak 2011-2013 döneminde yatırımların aynı çizgide devam ettiğini söyledi. Bunun nedenini Çin’deki enerji yatırımlarının yavaşlamasına ve yenilenebilir enerji yatırımlarındaki düşüşe bağlayan Dr. Birol, 2013 yılında küresel enerji yatırımı toplam tutarının 1,6 trilyon dolar olduğunu bildirdi.
Dünya çapında tüm yatırımların yüzde 60’ının yenilenebilir enerji alanında gerçekleştiğini belirten Dr. Birol, önümüzdeki 20 yılda 40,2 trilyon dolar yatırım yapılması gerektiğine dikkat çekti. Dr. Birol, “Bunun yüzde 40’ı artan talebi karşılamak, geri kalanı ise ömrünü tamamlamış tesislerin yenilenmesi için yapılacak” dedi.
Enerji verimliliğinin yeni bir alan olduğunu vurgulayan Dr. Birol, dünyada bu alanda her yıl 130 milyar dolar yatırım yapıldığını söyledi.
Dr. Birol: “Dünyada enerji sektöründe devletlerin rolü giderek artıyor”
Dünya enerji piyasasında devletlerin rolünün giderek arttığını belirten Dr. Birol, sözlerine şöyle devam etti: “Enerji santrallerinin yarısı, petrol ve doğal gaz kaynaklarının yüzde 80’i ise devlete ait. Artık enerji yatırımlarını iş parametreleri değil, başka faktörler yönlendirmeye başladı. Yatırım kararlarını hükümetler belirliyor ve gelecekte enerji piyasalarında daha büyük rol oynayacaklar. 10 yıl önce dünyada yatırım kararlarının yüzde 30’u rekabetçi piyasalarda gerçekleşirken, bugün bu oran yüzde 10’a geriledi. Bu durum, 20 yıl önce görmek istediğimizden oldukça farklı bir tablo ortaya koyuyor.”
Avrupa’nın 2 trilyon dolardan fazla kaynağı yenilenebilir enerjiye ayırmak durumunda olduğunu söyleyen Dr. Fatih Birol, bunun Çin’den sonra ikinci büyük yatırım tutarı olduğunu vurguladı. Avrupa’da elektrik kesintilerinin olabileceğine dikkat çeken Dr. Birol, “Avrupa, elektrik sektörünü yeniden yapılandırmak zorunda” dedi.
Dünyada enerji sektörüne yön verenler İstanbul’da buluştu
Hükümetlerin ve enerji sektörünün paydaşlarını İstanbul’da buluşturan 5. IICEC Uluslararası Enerji Forumu’nda son siyasi gelişmelerle birlikte Avrupa, Türkiye ve Ortadoğu’daki petrol, doğalgaz ve elektrik yatırımlarının geleceği üzerinde duruldu. Irak, Suudi Arabistan ve İran'daki siyasi durumun petrol ve doğalgaz yatırımlarına, küresel dengelere etkisi üzerinde tartışıldı.
Ortadoğu'daki kaygı verici gelişmeler ve bunların küresel enerji piyasasındaki yansımaları da enerji paydaşlarının konuştuğu öncelikli maddeler arasında yer aldı. Ayrıca, ‘Yenilenebilir Enerji’ yatırımlarının son dönemde gösterdiği büyük gelişim ve bu durumun gelecekte enerji yatırımlarını nasıl etkileyeceği de paydaşların gündeminde geniş yer tuttu.
Birçok ülkeden enerji paydaşlarının katılım gösterdiği 5. Uluslararası Enerji Forumu’nda, Polonya Çevre Bakanı Maciej H. Grabowski, Japonya Başbakanı Baş Danışmanı Eiichi Hasegawa, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanı Baş Danışmanı Melanie Kenderdine, Siemens AG CEO’su Joe Kaeser, GDF SUEZ CEO’su Gérard Mestrallet, E.ON SE CEO’su Dr. Johannes Teyssen, AREVA CEO’su Luc Oursel, BP Başkan Yardımcısı Dev Sanyal, Shell Başkan Yardımcısı Brian Davis ve Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başekonomisti Dr. Fatih Birol’un yanı sıra önde gelen üniversitelerin politika merkezlerinin ve düşünce kuruluşlarının temsilcileri de hazır bulu
